Uluslararası İyileştirme Platformunun ev sahipliğinde “Uluslararası İyileştirme Forumu (IRF) ve Büyük Doğu Japonya Depremi üzerine 4. Uzmanlar Toplantısı” 21-22 Ocak 2013 tarihlerinde Kobe’de gerçekleştirildi.
Toplumları gelecekteki afetlere hazırlamak ve afet sonrası iyileştirme ve yeniden yapım çalışmalarına yönelik olarak şehir ve yerel yönetimlerin mevcut riskleri azaltma fırsatlarını vurgulayan Foruma; İstanbul Proje Koordinasyon Birimi Direktörü Sayın Kazım Gökhan ELGİN panelist olarak katıldı ve İSMEP ile ilgili bir de sunum da gerçekleştirdi. “Şehirlerde Afet Sonrası İyileştirmeden Çıkarılan Dersler” konulu panelde söz alan Sayın ELGİN “Geleceğimizi Güçlendiriyoruz” temasını vurgulayarak, İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık (İSMEP) Projesi’ni katılımcılar ile paylaştı. İSMEP projesi dahilinde sergilenen pro-aktif yaklaşım, IRP panelist ve katılımcıları arasında büyük ilgi topladı. IRP topluluğundan uzmanlar, profesyoneller ve akademisyenlerin yanı sıra ulusal ve yerel yönetim yetkililerini içeren yaklaşık 100 delegeyi bir araya getiren bu peşi sıra etkinlikler vasıtası ile diğer yerel yönetimlere afet öncesi ve sonrası ne şekilde iyileştirme planı oluşturacaklarına dair en güncel deneyimler paylaşıldı ve tek bir sonuç bildirgesi oluşturulması hedeflendi. Organizasyona ilişkin bazı satır başları şu şekilde:
Dünya nüfusunun üçte ikisi şehirlerde yaşayacak
Forum, mevcut zarar görebilirliğin azaltılması ve toplulukların gelecek afetlere hazırlanması için iyileştirme ve yeniden yapılandırma sürecinde şehir ve yerel yönetimlerin sahip olduğu fırsatlara vurgu yaparak 2012-2015 Dirençli Şehirler Yaratma: ‘Şehrim Hazırlanıyor!’ kampanyası ile bağlantı kurmayı hedeflemektedir. Gelişim, refah, yenilik ve umudun lokomotifi olan şehirler, yakında dünya nüfusunun üçte ikisine ev sahipliği yapacaklardır. Bununla birlikte, şehirler doğal tehlikelere maruz kalma riski yüksek olan gayri resmi yerleşim alanlarında ve gecekondularda yaşayan milyonlarca insana da ev sahipliği yapmaktadır. Son eğilimler göstermiştir ki, kentsel bağlamda afetler daha sık meydana gelmekte, daha fazla insanı etkilemekte ve her zamankinden daha fazla ekonomik hasara sebep olmaktadır. Risklerin azaltılmasında yerel yönetimlerin rolü ön plana çıkmaktadır çünkü şehir ve yerel hükümet yetkilileri gündelik temelde afet tehdidi karşı karşıya ve onlarla etkin şekilde başa çıkabilmek için yeni politikalar ve araçlara ihtiyaç duymaktadır. Kentsel alanlardaki risk çeşitleri sürekli olarak artmakta ve yoğunlaşmaktadır. Yerel yönetimler, vatandaşlara ve kendi topluluklarına en yakın kurumsal düzeydir. Kriz ve acil durumlara müdahalede ve seçmenlerinin ihtiyaçlarına cevap vermede ilk rolü oynamaktadırlar. Buna ek olarak, şehir ve yerel yönetimler, afetlere karşı direnç oluşturabilmek için gerekli olan temel hizmetleri (sağlık, eğitim, ulaşım, su, arazi kullanımı, planlama, vb.) vatandaşlarına ulaştırmaktadır.
Yoksullukla mücadele önemli
Büyük Doğu Japonya Depremi, bilhassa kentsel alanlarda artan afet risklerinin bir başka hatırlatıcısı olmuştur. Uygulayıcılar, uzmanlar, akademisyenler ve diğer paydaşlar bu büyük afetten çıkarılacak derslerin benzer şekilde şehirlerde gerçekleşebilecek gelecekteki afetlerin etkilerini en aza indirmek için önemli olduğu konusunda büyük ölçüde hemfikirler. Kentsel afet risklerinin azaltılması, yoksulluğun azaltılması hususundaki hedeflerle sıkı sıkıya bağlıdır ve afet risklerinin azaltılmasına ilişkin uluslararası çabaları, sürdürülebilir ve adil gelişim çabaları ile bir araya getirebilmektedir. Örneğin, Hyogo Eylem Çerçevesi (Hyogo Framework for Action – HFA) ve Binyıl Kalkınma Hedefleri (Millennium Development Goals – MDG) sayıları giderek artan kent sakinleri için daha iyi bir yaşam standardı elde etmeyi amaçlamaktadır.
Vatandaşa en yakın birim
Şehir yönetimleri, hükümetin vatandaşlara ve bünyesindeki topluluklara en yakın düzeyidir. Kriz ve acil durumlara müdahalenin yanı sıra iyileştirme projelerinin planlama ve uygulamasında en önemli rolü oynamaktadırlar. Bu bağlamda, diğerlerinin yanı sıra arazi kullanım planlaması, kalkınma planlaması, sektör yatırım planlaması, afet öncesi ve sonrası iyileştirme planlamasını kapsayan planlama süreçlerinin şehirlerin daha dirençli hale getirilmesine nasıl etki ettiğini keşfetmek önemlidir. Bazı şehir yönetimleri, afet riskinin azaltılmasını, afet öncesi ve sonrası iyileştirme planlarına entegre etmek için somut adımlar atmıştır ve bu adımlar gelecekteki afetlerin etkilerinin en aza indirilmesinde söz konusu uygulamaların nasıl katkıda bulunacağını göstermesi açısından çok önemlidir. Bu forum, afetler yaşamış ve dolayısı ile iyileştirme ve yeniden yapılandırma çalışmaları ile meşgul olmuş şehirler ve yerel yönetimler için, söz konusu deneyimlerini tüm dünya ile paylaşma fırsatı sunmaktadır. Ardışık etkinlikler ile aşağıdaki hedeflere ulaşılması amaçlanmaktadır:
1. Bilhassa Büyük Doğu Japonya Depremi ve Tsunamisi gibi çok büyük afetlerden çıkarılan derslerin uygulanmasını daha fazla yansıtabilmek 2015 sonrası Afet Riskinin Azaltılması ve İyileştirme Küresel Çerçevesi’ni haberdar etmek
2. Şehirler ve yerel yönetimlerin afet öncesi ve sonrası iyileştirme planları ve operasyonlarına ilişkin bilgi ve değişim deneyimlerini paylaşması – gerek bina standartları, yapı yönetmeliği, arazi kullanım planlaması; gerekse toplumun gelecek afetlere hazırlıklı olması gibi önlemler aracılığıyla afet riskinin azaltılmasını şehir planlama ve kentsel kalkınma ile birleştirmenin önemini vurgulamak
3. İyileştirme operasyonlarına ilişkin mevcut yeni deneyimler ve şehirlerde ortaya çıkan sorunlar
Ardışık etkinliklerin, şehir ve yerel yönetimlerin en son tecrübelerini aktaran tek bir sonuç bildirgesi; ve afet riskinin azaltmasının, şehir planlamaya olduğu kadar afet öncesi ve sonrası iyileştirme planlarına da nasıl entegre edileceğine dair bir kılavuz oluşturması beklenmektedir. Sonuç bildirgesi, Uluslararası İyileştirme Platformu (International Recovery Platform – IRP) ortakları ve uygulama topluluğu aracılığıyla küresel olarak yaygınlaştırılacak ve Mayıs 2013 tarihinde Cenevre’de gerçekleştirilecek olan Dördüncü Afet Riskinin Azaltılması Küresel Platformu’nda sergilenecektir.